12 Senelik Dizüstü Bilgisayarıma Yaptığım Donanım Güncellemeleri (Eski Bilgisayarınızı Çöpe Atmayın)
Merhabalar, uzun zamandır yazmayı planladığım bir yazıya sonunda başlangıç yapabildim. 2008 yılında üniversitede okurken çok severek aldığım Acer Aspire 6930G bilgisayarıma zamanla çok bağlandım ve onu bir köşeye atmak istemedim. Alırken o zamanın şartlarına göre donanımı iyi bir makine olsun diye tercih etmiştim. Yıllarca bir çok oyunu çalıştırdı ve günlük işlerimde hiçbir sıkıntı çıkarmadı. Zamanla acaba ne gibi değişiklikler yapabilirim diye düşünüp araştırmaya başladım. Bu yazıda size zamanla yaptığım değişiklikleri anlatmaya çalışacağım.
1) SSD
Eski bir bilgisayarınız varsa yapılması gereken ilk şey kesinlikle SSD takmaktır. Özellikle Windows 8.1 ile birlikte sabit disk okuma/yazma hızları çok büyük bir önem kazandı. Benim bilgisayarımda sabit disk için ayrılmış 2 tane SATA slotu bulunmakta o yüzden eski sabit diskimi sökmeme gerek kalmadan kolayca yeni SSD’yi takabildim. Benim aldığım zamanlarda SSD’ler pahalı olmasından dolayı Samsung’un 840 Evo serisi 256 GB SSD’sini tercih ettim. Format atıp temiz bir kurulum yaptığımda, ilk açılışta gözlerime inanamadım. Tabi yeterli geldi mi ? Hayır…
2) İşlemci
SSD değişikliğinden sonra aslında daha kolay olarak yapılabilecek bir değişiklik de RAM değişikliğiydi. Fakat DDR2 slot 4 GB tek parça RAM bulmak çok zordu ve olanlarda çok pahalıydı (Ama onu da sonradan yaptım?). Bu yüzden acaba işlemcisi değişir mi diye araştırmaya başladım. Üzerinde Intel Core 2 Duo T6400 model işlemci vardı. Önce 4 çekirdekli Q serisi bir işlemci ile değiştirmek istedim fakat slot uysa bile anakartın bu işlemcileri desteklemediğini farkettim. Ardından T serisinde alabileceğim en iyi modeli bulmaya çalıştım. Bu serideki en iyi işlemci T9900’dü. Fakat ebay, Aliexpress gibi sitelerden gördüğüm kadarıyla fiyatı çok pahalıydı. Sonra bir alt modeli olan T9800’ü buldum ve fiyatı çok uygundu. ebay üzerinden sipariş ettim ve geldi. Acer 6930G modellerinde işlemci değiştirmek demek neredeyse tüm bilgisayarın sökülmesi anlamına geliyor. Açıkcası bunu yaparken tereddüt ettim fakat kuzenim Burç Kaan Şen’in destekleriyle bu işlemi başarıyla tamamlamış olduk. İşlemci değişikliği sırasında bir şeyi farkettik ki üzerindeki termal macun bütün özelliğini yitirmişti. Dolayısıyla bu işlemi yaparken bütün macunları yenileyip fanları da temizleme imkanımız oldu.
3) Ekran Kartı (Zorunlu olarak)
Uzun bir süre dizüstü kullanan çoğu kişinin başına gelmiş en genel sorunlardan biri sanırım ekran kartının arıza yapmasıdır. ATI Radeon 4650 ekran kartım önceleri hafif titremelerle başlayan süreçte bir gün tamamen çalışmaz ve ekrana görüntü gelmez oldu. Önce internetten bazı yöntemler araştırdım acaba düzeltebilirmiyim diye. Genel olarak bu kartlarda görülen sorun, uzun kullanımlar neticesinde üzerindeki lehimlerin sürekli ısınıp soğumadan dolayı zayıflaması ve temassızlık yapması olması. Bu yüzden öncelikle bilgisayarı açık bırakıp bütün fanlarını tıkayıp termal bloğun aşırı ısınmasını sağlamaya çalıştım. Yaklaşık yarım saat boyunca bu şekilde açık bıraktıktan sonra ekran kartı çalışmaya başladı fakat bir süre sonra yine aynı şekilde hata verdi ve çalışmadı. Sonra ekran kartını anakart üzerinden söktüm ve izlediğim bir videodaki gibi 180 derecede ısıtılmış bir fırına atıp yaklaşık 5 dakika beklettim. Sonra fırından çıkartıp oda sıcaklığında soğuttum. Yine başta güzel güzel çalıştı fakat sonuç aynı oldu. Sonrasında dedim bu şekilde olmayacak ben bunu bir tamir ettireyim. Tamir edebilecek bir bilgisayarcı buldum, bu arada tamirden kastım üzerindeki bütün lehimlerin yenilenmesi, ve tamir ettirdim. Bu şekilde de bir 6 ay civarında çalıştı fakat sonuç yine aynı oldu. En sonunda yeni bir kart alayım dedim ama RAM hikayesindeki gibi ekran kartı bulmak da çok zor ve pahalı. Üstelik bulduğunuz her kartı da slotlar uymasına rağmen anakart sevmeyebiliyor. Neticesinde ATI Radeon 4650 bir kart bulamayağımı anladığım zaman bu sefer NVidia aramaya başladım. En sonunda letgo üzerinden NVidia GeForce 9600 M GT ekran kartı buldum ve arkadaşım Barış Ekşi’nin de desteğiyle bilgisayarıma taktım. Performans olarak 4650’ye yakın bir performansı olması sevindirici oldu ve şuan için bir sıkıntıda yaşamadım. Sadece driverlarını kurarken elle zorla kurmak zorunda kaldım.
4) Wifi Kartı (+Bluetooth) Wifi6’ya Geçiş
Bilgisayarımın üzerinde Intel’in 5100 AGN serisi wifi kartı mevcuttu. Bu kart IEEE 802.11N teknolojisine kadar destek verebiliyordu ve dolayısıyla sadece 2.4 GHz’lik wifi ağına bağlanabiliyordum. Evdeki routerımı değiştirdikten sonra WIFI6’lı olan bir kart bulabilirmiyim acaba diye araştırmaya başladım. Bilgisayardaki kartın bağlandığı arayüz Mini pci-e olarak geçiyor. Araştırmalarım sonucunda Intel’in AX200’lü chipseti olan bir dönüştürücü tarzı wifi kartı buldum. Fiyatı da makul seviyelerdeydi açıkcası. Bilgisayarımda çalışıp çalışmayacağı konusunda yeni bir kart olduğu için çok fazla bilgiye erişemedim fakat yine de denemek istedim. Aliexpress üzerinden verdiğim sipariş (http://tiny.cc/2jiwsz) 10 gün gibi kısa bir sürede (Çin siparişleri için gerçekten kısa) elime geldi. Montajını yaptım fakat başta Windows 10 driverlarını otomatik olarak bulamadı, onuda sonradan intel’in kendi internet sitesi üzerinden driverlarını indirip yüklediğimde, sorunsuz çalıştı.
5) RAM (Kaçış yok)
Yukarıda saymış olduğum değişikliklerden sonra farkettim ki son olarak yapabileceğim donanım değişikliği, RAM değişikliği. Daha önce bahsettiğim gibi DDR2 slotunda 4 GB tek parça RAM bulmak > deveye hendek atlatmak. Bilgisayarın üzerinde iki tane RAM slotu bulunuyor ve ikiside 2x2GB RAM ile doluydu. Mecburen bu iki RAM’i söküp yerine 2x4GB RAM’ler takmam gerekiyordu. Önce alışveriş siteleri üzerinden aramaya başladım fakat bulamadım. Sonra yurtdışı satış sitelerinden üzerinden aradım ve buldum fakat fiyatlar inanılmaz pahalı 2. el ürünler ve bunun yanında uzun bekleme süresiyle birlikte çalışmama ihtimali. Bunları düşününce o seçenekten vazgeçip letgo ve sahibinden.com üzerinden aramaya başladım. Nihayetinde iki farklı satıcıdan 4’er GB lık DDR2 RAM’leri buldum ve aldım. Eski RAM’lerimi çıkartıp bir kenara koyduktan sonra yeni RAM’lerimi taktım ve sorunsuz bir şekilde çalıştı.
Bonus – USB 3.0×2 Port Expresscard PCI-E USB Adaptörü
Malum bizim bilgisayarlar eski ve üzerinde sadece USB 2.0 portları mevcut. USB 3.0 ların çıkmasıyla birlikte dosya transfer hızları büyük bir artış gösterdi. Bende bu hızdan mahrum kalmak istemedim ve ExpressCard PCI-E slotundan takılabilecek bir USB 3.0 adaptörü buldum Aliexpress üzerinden (http://tiny.cc/z9lwsz) . Kartla birlikte birde kablo çıkıyor ama onu hiç kullanmadım bu güne kadar (ekstra güç için olduğu söyleniyor). Hız konusunda gerçekten muazzam farkediyor USB 3.0 destekli bir cihaz bağladığınızda. Tavsiye ederim sorunsuz çalışıyor.
Sonuç
Bu yazıyı bu noktaya kadar sabırla okuduğunuz için teşekkür ederim. İster istemez yazıyı okuduğunuzda aklınıza “acaba neden yeni bir bilgisayar almamış da bu kadar uğraşmış” sorusu mutlaka gelmiştir. Biraz mesleki yatkınlıktan olacak sanırım ama evde bir şey bozulduğunda onun yenisini almak yerine tamir edip çalıştırabiliyor olmak bana çok büyük bir haz veriyor. Bu nedenle dediğim gibi üniversite yıllarımdan beri kullandığım, zamanında üzerinde uyuyakaldığım, aramda bir bağ oluşan bir aleti öylece kenara ayırmak istemedim. Ayrıca şöyle bir durumda var ki yukarıda yazdığım değişikliklerden sonra bilgisayarım şuanda orta seviyede satılan bir çok cihazla yarışacak duruma geldi. Günlük kullanımda da (internet, MS Office, hatta 2015’e kadar çıkmış bir çok oyunu bile oynayabiliyorum) bana hiç bir sıkıntı çıkarmadığı için neden kullanmaya devam etmeyeyim ki ?
Teşekkürlerimle,
Şimal YÜKSEL
